Μεταβολισμός

Η υπέρταση είναι μια συχνή ασθένεια, κατά την οποία η συστολική (μεγάλη) πίεση του αίματος φτάνει ή ξεπερνά τα 140mmHg ή η διαστολική (μικρή) πίεση φτάνει ή ξεπερνά τα 90mmHg. Η υπέρταση είναι πολύ συνηθισμένη στο γενικό πληθυσμό και η συχνότητά της αυξάνεται με την ηλικία του ατόμου, ξεπερνώντας το 50% στους ηλικιωμένους. Παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωση υπέρτασης είναι το οικογενειακό ιστορικό, η παχυσαρκία, η κακή διατροφή, η μεγάλη κατανάλωση άλατος, το προσωπικό ή εργασιακό άγχος, οι διαταραχές του ύπνου, το κάπνισμα, καθώς και η έκθεση σε περιβαλλοντικές τοξίνες.

Η υπέρταση προκαλεί μικροαγγειακές και μακροαγγειακές επιπλοκές, όταν δε ρυθμιστεί εγκαίρως. Αυτές οι παθήσεις, αν μείνουν αθεράπευτες μπορούν να οδηγήσουν ακόμα και στο θάνατο του ασθενούς. Στα μάτια, η υπέρταση προκαλεί αγγειοπάθεια με αιμορραγίες, στενώσεις και αποφράξεις των αγγείων στον αμφιβληστροειδή, την περιοχή δηλαδή που εστιάζεται το οπτικό νεύρο. Αυτό μακροχρόνια μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε τύφλωση. Στον εγκέφαλο η αθεράπευτη υπέρταση προκαλεί ισχαιμικά ή/και αιμορραγικά εγκεφαλικά επεισόδια, πολλά εκ των οποίων οδηγούν στο θάνατο ή τη μόνιμη αναπηρία. Στα πόδια η υπέρταση προκαλεί περιφερική αρτηριακή νόσο, η οποία σταδιακά αποφράσει τα μεγάλα αγγεία και μπορεί να οδηγήσει σε χωλότητα ή και απώλεια των ποδών (ακρωτηριασμός). Στη καρδιά η υπέρταση σχετίζεται τόσο με τον κίνδυνο εμφραγμάτων, όσο και με την πιθανότητα εμφάνισης οξείας καρδιακής ανεπάρκειας και πνευμονικού οιδήματος.

Η θεραπεία της υπέρτασης περιλαμβάνει, στην αρχή, συντηρητικά (όχι φαρμακευτικά) βήματα που στοχεύουν στην ελάττωση της ποσότητας του άλατος στη διατροφή, την αντικατάσταση των ανθυγιεινών συστατικών της διατροφής με υγιεινά, και την τακτική αερόβια άσκηση. Αυτά τα βήματα βοηθούν στην απώλεια βάρους, την επιτάχυνση του μεταβολισμού, την πτώση της συγκέντρωσης της χοληστερίνης και την ελάττωση της αρτηριακής πίεσης. Επίσης, σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της υπέρτασης παίζει και η διακοπή του καπνίσματος.
Όταν η θεραπεία με τις παραπάνω μεθόδους αποτυγχάνει, η αναμένεται να αποτύχει λόγω της μεγάλης αρτηριακής πίεσης, απαιτείται η χρήση ενός ή περισσοτέρων φαρμάκων. Ο αριθμός των σκευασμάτων εξαρτάται από τις τιμές της αρτηριακής πίεσης, γι’ αυτό σε κάποιες περιπτώσεις, χρειάζονται περισσότερα από ένα φάρμακα από την αρχή της θεραπείας. Αφότου κάποιος ξεκινήσει αγωγή για την υπέρταση, αυτή η θεραπεία είναι συνήθως διά βίου. Η επιλογή των φαρμάκων από τον ιατρό μας πρέπει να βασιστεί στην κατανόηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του κάθε ασθενούς, και τις πιθανές συνυπάρχουσες ασθένειες. Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και η θεραπεία του πρέπει να εξατομικεύεται.

Αν και συχνά δεν μπορούμε να γνωρίζουμε την αιτία της υπέρτασης, και θεωρούμε ότι είναι αναπόφευκτη, σε ένα ποσοστό ασθενών που ξεπερνά το 20%, η υψηλή πίεση είναι αποτέλεσμα κάποιας διαταραχή στην έκκριση μίας ή περισσοτέρων ορμονών. Οι συχνότερες ορμονικές ανωμαλίες που οδηγούν στην υπέρταση είναι η αυξημένη έκκριση ορμονών από τα επινεφρίδια, το θυρεοειδή, τους παραθυρεοειδείς αδένες ή την υπόφυση.

Τα επινεφρίδια, εκκρίνουν φυσιολογικά κάποιες ορμόνες που ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση, όπως η αλδοστερόνη, η κορτιζόλη, η αδρεναλίνη και η νοραδρεναλίνη. Όταν υπάρχει υπερλειτουργία των επινεφριδίων, ανεξάρτητα από την αιτιολογία, η αρτηριακή πίεση αυξάνει και απαιτεί θεραπεία με πολλαπλά φάρμακα για να ρυθμιστεί (συχνά χρειάζονται 4 ή και περισσότερα!). Ανάλογα με το είδος της ορμόνης που εκκρίνεται σε περίσσεια, αλλάζουν και τα συμπτώματα που παρουσιάζει ο πάσχων.

Σε κάποιες περιπτώσεις, η αιτία της υπέρτασης είναι η υπερλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα (υπερθυρεοειδισμός), η οποία προκαλεί κυρίως αύξηση της διαστολικής (μικρής) πίεσης. Αυτή ρυθμίζεται δύσκολα, γιατί η αύξηση είναι επεισοδιακή και ακολουθείται συχνά από περιόδους χαμηλής πίεσης (υπόταση). Λιγότερο συχνή αιτία υπέρτασης είναι η αυξημένη συγκέντρωση ασβεστίου στο αίμα (>10.0mg/dl), που ονομάζεται υπερασβεστιαιμία. Αυτή είναι μια ασθένεια που οφείλεται στην αυξημένη λειτουργία ενός ή περισσοτέρων από τους παραθυρεοειδείς αδένες. Δεν έχει καμία σχέση με την ποσότητα του προσλαμβανόμενου ασβεστίου με τη διατροφή, εκτός από εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις υπερβολικής κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων. Σπάνια αιτία υπέρτασης, αλλά ιδιαίτερα σημαντική, λόγω των επιπλοκών που προκαλεί, είναι η έκκριση μεγάλων ποσοτήτων αυξητικής ορμόνης από έναν αδένα του εγκεφάλου, που ονομάζεται υπόφυση. Η πάθηση αυτή ονομάζεται μεγαλακρία και σχετίζεται με εντυπωσιακές αλλαγές στην εμφάνιση του ανθρώπινου σώματος (μεγένθυση και αποπλάτυνση της μύτης, διόγκωση και πρόπτωση του του μετώπου, πάχυνση και επιμήκυνση των δακτύλων κλπ.). Η μεγαλακρία συνδυάζεται με ανωμαλίες του μεταβολισμού του σακχάρου (σακχαρώδης διαβήτης) και της χοληστερίνης (δυσλιπιδαιμία).

Κάθε ασθενής που εμφανίζει υπέρταση πριν τα 40 έτη της ηλικίας για τους άνδρες ή τα 50 έτη της ηλικίας για τις γυναίκες, χρειάζεται ειδικό ενδοκρινολογικό έλεγχο για να ανευρεθεί, αν γίνεται, η αιτία της υπέρτασης. Οι ασθενείς που είναι μεγαλύτεροι από αυτές τις ηλικίες χρειάζονται διερεύνηση, όταν εμφανίζουν συμπτώματα ή σημεία κάποιας από τις ειδικές παθήσεις που αναφέραμε στην προηγούμενη παράγραφο. Για παράδειγμα, η παρουσία αυξημένης συγκέντρωσης αλδοστερόνης προκαλεί κατακράτηση υγρών και πρήξιμο στα πόδια. Η αδρεναλίνη προκαλεί κρίσεις πανικού και έντονο επεισοδιακό άγχος με πιθανά λιποθυμικά επεισόδια. Η ορμόνη του θυρεοειδούς προκαλεί ταχυπαλμίες, απώλεια βάρους ή διαταραχές στον ύπνο, ακόμα και διάρροια σε κάποιους ασθενείς. Η υπερασβεστιαιμία σχετίζεται με σημαντική δυσκοιλιότητα και διαταραχές συγκέντρωσης. Η κορτιζόλη προκαλεί σημαντική αύξηση βάρους και αυξημένη τριχοφυία. Ανεξάρτητα από την ηλικία του ασθενούς ή την παρουσία ειδικών συμπτωμάτων, ο ορμονικός έλεγχος θα πρέπει να πραγματοποιηθεί και σε κάθε ασθενή που χρειάζεται περισσότερα από 3 φάρμακα για να ρυθμίσει την πίεσή του, γιατί αυτό αποτελεί κοινό χαρακτηριστικό των ορμονικών παθήσεων που προκαλούν υπέρταση.

Οι περισσότερες ασθένειες των ενδοκρινών αδένων που προκαλούν υπέρταση, είναι κλινικά σημαντικές. Αυτό σημαίνει ότι αν οι ασθενείς αυτοί, δεν λάβουν ειδική, στοχευμένη θεραπεία, θα ζήσουν λιγότερα χρόνια από το αναμενόμενο. Αυτό συμβαίνει γιατί η παρουσία υψηλών συγκεντρώσεων των ορμονών προκαλεί σημαντικές επιπλοκές σε διάφορα όργανα του σώματος.
Το σημαντικότερο όλων, όμως, είναι ότι ο ορμονικός έλεγχος και η διάγνωση της αιτίας της υπέρτασης, μπορεί να μας δώσει τη δυνατότητα μιας θεραπείας, που να οδηγεί στην ίαση της νόσου. Σε αυτούς τους ασθενείς, η υπέρταση μπορεί να θεραπευτεί πλήρως, αν η υποκείμενη διαταραχή της λειτουργίας των ενδοκρινών αδένων αντιμετωπιστεί ορθώς, και ο ασθενής μπορεί να μη χρειαστεί ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ φάρμακα για την πίεση!!! Εκτός από το όφελος στην ποιότητα ζωής των ασθενών που θα γλιτώσουν την καθημερινή φαρμακευτική αγωγή, η στοχευμένη θεραπεία της υπέρτασης σχετίζεται με καλύτερη ρύθμιση της πίεσης, λιγότερες επιπλοκές από τα φάρμακα και αυξημένη επιβίωση, ακόμα και σε αυτούς που θα χρειαστούν μακροχρόνια αγωγή.

Η διάγνωση των ορμονικών ανωμαλιών που προκαλούν υπέρταση, απαιτεί από τον θεράποντα ιατρό υψηλό γνωστικό επίπεδο και σημαντική κλινική και ερευνητική εμπειρία. Μπορεί δε, να αποβεί σωτήρια οδηγώντας στην ίαση μεγάλου αριθμού ασθενών, που θεωρούν ότι η υψηλή πίεση είναι μια αναπόφευκτη συνέπεια του τρόπου ζωής ή των γονιδίων τους. Στο ιατρείο μας παρέχουμε ιατρικές υπηρεσίες υψηλότατου επιπέδου, όσον αφορά την διάγνωση και έγκαιρη αντιμετώπιση αυτων των παθήσεων. Εφαρμόζουμε πρωτοποριακές μεθόδους θεραπείας, κάποιες από τις οποίες αποτελούν αποτέλεσμα της έρευνάς μας, και έχουν παρουσιαστεί με μεγάλη επιτυχία στο παρελθόν σε διεθνή συνέδρια.

Την επιτυχία της θεραπευτικής μας παρέμβασης εγγυώνται η πολυετής ακαδημαϊκή εμπειρία μας, η άρτια εκπαίδευσή μας στην παγκοσμίου φήμης Κλινική της Υπέρτασης του University of Chicago, και η εκπαίδευσή μας στα μεγάλα Αμερικανικά Πανεπιστήμια Northwestern University του Chicago, και University of Wisconsin, του Madison-WI. Παράλληλα, συμμετέχουμε ενεργά στη διαμόρφωση των κατευθυντήριων οδηγιών των μεγαλύτερων διεθνών επιστημονικών φορέων (The Endocrine Society, American Association of Clinical Endocrinologists, American Society of Hypertension) με την έρευνά μας, και τη συμμετοχή μας σε όλες τις διεθνείς συναντήσεις. Στόχος του έργου μας είναι η επίτευξη μιας ακριβούς διάγνωσης, με τη χρήση της ασφαλέστερης, και αποτελεσματικότερης θεραπείας.

Η ολιστική θεραπευτική μας προσέγγιση σκοπεύει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών μας και την επιτυχή αντιμετώπιση της υπέρτασης με τον καλύτερο τρόπο, ώστε να αποφύγουμε τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειές της. Η τελική επιλογή της θεραπευτικής μας στρατηγικής ενωματώνει πάντα τις ιδέες και απόψεις των ασθενών μας και σέβεται απόλυτα τις προσωπικές τους προτιμήσεις.