Η ζάχαρη (γλυκόζη ή σάκχαρο), καθώς και όλοι οι υδατάνθρακες που παίρνουμε με την τροφή μας, χρησιμοποιούνται από το ανθρώπινο σώμα για να παραχθεί ενέργεια. Με αυτή την ενέργεια ο άνθρωπος κινείται, σκέπτεται, και κάνει κάθε εργασία της καθημερινότητάς του. Φυσικά η ζάχαρη δεν είναι το μοναδικό θρεπτικό συστατικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ενέργειας, αλλά είναι το πιο εύκολο στη χρήση. Προκειμένου κάθε κύτταρό μας να μπορεί να χρησιμοποιήσει τη γλυκόζη, απαιτείται η δράση μιας ορμόνης, που ονομάζεται ινσουλίνη, και παράγεται στο πάγκρεας. Όταν το πάγκρεας εκκρίνει την ορμόνη ινσουλίνη στο αίμα, κάθε κύτταρο που εκτίθεται στην ορμόνη αυτή, προσλαμβάνει γλυκόζη (σάκχαρο) και τη χρησιμοποιεί για τους σκοπούς του. Είναι δε τόσο σημαντική η γλυκόζη για το σώμα, που αν δεν υπάρχει κάποια ασθένεια που επηρεάζει την έκκρισή της, η συγκέντρωσή της γλυκόζης διατηρείται σε πολύ συγκεκριμένα και σταθερά επίπεδα, δηλαδή 60-99mg/dL, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.

Όπως το σώμα του ανθρώπου έχει ανάγκη να χρησιμοποιήσει τη γλυκόζη για τις διάφορες εργασίες του, έτσι και το μωρό στην κοιλιά της μητέρας του, έχει την ίδια ανάγκη. Επειδή, όμως, το έμβρυο δε μπορεί να τραφεί αυτόνομα, φροντίζει να παίρνει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται από τη μητέρα του. Μεταξύ αυτών των θρεπτικών συστατικών είναι και η γλυκόζη. Για να πραγματοποιηθεί αυτή η μεταφορά από τη μητέρα στο μωρό της, θα πρέπει η μητέρα να μη χρησιμοποιεί, όλη τη διαθέσιμη ποσότητα σακχάρου, ώστε να περισσέψει και για το έμβρυο. Προκειμένου η ορμόνη ινσουλίνη της μητέρας, να μην οδηγήσει στην ολοκληρωτική χρήση του σακχάρου (και άρα σε έλλειψη για το μωρό), κατά την κύηση το σώμα μας εμφανίζει σημαντική αντίσταση στη δράση της ινσουλίνης. Έτσι, υπό φυσιολογικές συνθήκες, ένα μέρος του σακχάρου φτάνει με την κυκλοφορία στον πλακούντα και περνά στο έμβρυο. Η αντίσταση στην ινσουλίνη, κατά την εγκυμοσύνη, προέρχεται από τις ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στην περίοδο αυτή. Μάλιστα, για να υπερνικήσει το πάγκρεας, την αντίσταση στην δράση της ινσουλίνης, αναγκάζεται να εκκρίνει μεγαλύτερη ποσότητα ινσουλίνης από το συνηθισμένο. Κάποιες έγκυοι, όμως, έχουν προδιάθεση για σάκχαρο, είτε λόγω της κληρονομικότητας (κακά γονίδια), είτε λόγω του βάρους τους (παχυσαρκία), είτε λόγω της κακής διατροφής τους. Αυτές οι κοπέλες έχουν ένα πιεσμένο και ταλαιπωρημένο πάγκρεας, που δεν αντέχει περισσότερο στρες, οπότε στην κύηση αδυνατεί να λειτουργήσει εντονότερα, και εκδηλώνουν σάκχαρο. Το σάκχαρο κατά την εγκυμοσύνη ονομάζεται Σακχαρώδης Διαβήτης της Κύησης, και η επίπτωσή του στην Ελλάδα ήταν 16% των κυήσεων για το έτος 2012.

  • Πώς διαγιγνώσκουμε τον Σακχαρώδη Διαβήτη της Κύησης;

    Η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρία και η Αμερικανική Ενδοκρινολογική Εταιρία δημοσιεύουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα τις κατευθυντήριες οδηγίες τους, με στόχο να ενημερώσουν τον ιατρικό κόσμο για τις εξετάσεις που μπορούν να μας οδηγήσουν στη διάγνωση της νόσου. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες οδηγίες (Ιανουάριος 2016) υπάρχουν τρία είδη εξετάσεων που μπορούν να πραγματοποιηθούν:
    1. Μέτρηση του σακχάρου νηστείας. Φυσιολογικά στην κύηση, μετά από 10 ώρες χωρίς τη λήψη τροφής, το σάκχαρο της εγκύου είναι χαμηλότερο από 92mg/dl. Οποιαδήποτε τιμή ίση με το 92mg/dl ή μεγαλύτερη από αυτή, από την 24η εβδομάδα της εγκυμοσύνης και μετά, ορίζεται ως Σακχαρώδης Διαβήτης Κύησης. Αν η τιμή αυτή προϋπάρχει, δε θεωρείται παθολογική, παρά μόνον αν η ασθενής πληρεί τα κριτήρια για τη διάγνωση του Σακχαρώδους Διαβήτη, ανεξάρτητα από την εγκυμοσύνη.
    2. Μικρή καμπύλη σακχάρου. Αυτή γίνεται από την 24η εβδομάδα της εγκυμοσύνης και μετά, με τη λήψη ενός ειδικού υγρού, που περιέχει 50 γραμμάρια γλυκόζης (ζάχαρης). Μία ώρα μετά τη λήψη γίνεται η μέτρηση του σακχάρου και αν αυτή ξεπερνά τα 140mg/dl, τότε πραγματοποιείται μια δεύτερη καμπύλη, όπου χορηγούνται 100 γραμμάρια γλυκόζης. Η δεύτερη αυτή καμπύλη έχει διάρκεια τρεις ώρες, και η διάγνωση του Σακχαρώδους Διαβήτη της Κύησης τίθεται αν η μέτρηση ξεπεράσει τα 180mg/dl την 1η ώρα, τα 155mg/dl τη 2η ώρα ή τα 140mg/dl την 3η ώρα.
    3. Μεγάλη καμπύλη σακχάρου. Αυτή γίνεται από την 24η εβδομάδα της εγκυμοσύνης και μετά, με τη λήψη ενός ειδικού υγρού, που περιέχει 75 γραμμάρια γλυκόζης (ζάχαρης). Μία ώρα μετά τη λήψη και δύο ώρες μετά τη λήψη του υγρού γίνονται μετρήσεις σακχάρου: αν η μέτρηση ξεπερνά τα 181mg/dl την 1η ώρα ή τα 153mg/dl τη 2η ώρα, τότε τίθεται η διάγνωση του Σακχαρώδους Διαβήτη της Κύησης.

  • Ποιες είναι οι επιπλοκές του Σακχαρώδη Διαβήτη της Κύησης;

    Η παρουσία υψηλών τιμών σακχάρου στην κύηση αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών για τη μητέρα και το έμβρυό της. Για τη μητέρα, ο σημαντικότερος κίνδυνος είναι αυτός της υπέρτασης της κύησης και της προεκλαμψίας, μιας δυνητικά επικίνδυνης κατάστασης για την ίδια και το μωρό της. Για το έμβρυο υπάρχει ο κίνδυνος ενδομήτριου θανάτου ή γέννησης νεκρού εμβρύου, καθώς και ο κίνδυνος αποβολής. Αν το έμβρυο επιζήσει ενός αρρύθμιστου Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης, υπάρχει η πιθανότητα να γεννηθεί μεγάλο για την ηλικία κύησης ή να εμφανίσει δυστοκία των ώμων και να χρειαστεί καισαρική τομή κατά τη γέννα. Επίσης μπορεί να εκδηλώσει υπογλυκαιμία κατά τις πρώτες ώρες της ζωής του ή ακόμα και σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας του νεογνού. Συνεπώς οι επιπλοκές από το Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης είναι σοβαρές και απαιτούν τη δέουσα προσοχή και έναν καλό έλεγχο της νόσου. Είναι σημαντικό, όμως, να ξεκαθαρίσουμε ότι οι επιπλοκές του Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης προλαμβάνονται σε μεγάλο ποσοστό, αν ρυθμίσουμε τα επίπεδα σακχάρου άμεσα και αποτελεσματικά.

  • Πώς αντιμετωπίζεται ο Σακχαρώδης Διαβήτης της Κύησης;

    Όταν μια έγκυος διαγνωστεί με Σακχαρώδη Διαβήτη της Κύησης, χρειάζεται άμεση ενδοκρινολογική υποστήριξη, προκειμένου να ελέγξει τάχιστα τα επίπεδα του σακχάρου της και να αποφύγει τις επιπλοκές της νόσου για αυτή και το μωρό της. Στόχος της θεραπείας είναι η διατήρηση του σακχάρου σε φυσιολογικές τιμές, τόσο πριν από το γεύμα, όσο και μεταγευματικά. Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας, στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην αποφασιστικότητα της μητέρας. Γι’ αυτό απαιτείται ειδική διατροφή με τακτικά, μικρά γεύματα και προσεκτικό έλεγχο των εισερχόμενων υδατανθράκων. Η μέτρηση του σακχάρου είναι εντατική και μπορεί να φτάσει και τις 10 μετρήσεις την ημέρα ή περισσότερες. Ένας μικρός αριθμός γυναικών με Σακχαρώδη Διαβήτη της Κύησης θα χρειαστεί και φαρμακοθεραπεία. Αυτή μέχρι προσφάτως περιλάμβανε μόνο την χρήση πολλαπλών ενέσεων ινσουλίνης, αλλά τα τελευταία χρόνια η χρήση και δισκίων από του στόματος έχει εγκριθεί για συγκεκριμένα φάρμακα, και έχει εξαπλωθεί σημαντικά παγκοσμίως. Σε κάθε περίπτωση, η παρακολούθηση της εγκύου χρειάζεται να είναι υπερεντατική, με τακτικές επισκέψεις στον ιατρό μας, ώστε να αποφευχθούν οι δυσάρεστες συνέπειες της νόσου.

  • Διαφέρει ο Σακχαρώδης Διαβήτης της Κύησης από το Σακχαρώδη Διαβήτη που προϋπάρχει της Κύησης;

    Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σημαντικά ο Σακχαρώδης Διαβήτης, ανεξάρτητα της κύησης, ακόμα και σε νεαρές ηλικίες. Παράλληλα, η ηλικία της πρώτης κύησης έχει αυξηθεί σημαντικά για ένα μεγάλο αριθμό γυναικών,. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, πολλές έγκυοι να πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη, πριν να εισέλθουν στην εγκυμοσύνη. Εκεί είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος του ενδοκρινολόγου, ώστε να προετοιμάσει τη μέλλουσα μητέρα για την κύηση. Στόχοι της παρέμβασης αυτής είναι να ρυθμίσουμε εντατικά το σάκχαρο, καθοδηγώντας την ασθενή σε ένα οργανωμένο πρόγραμμα άσκησης και διατροφής, με σκοπό να χάσει βάρος. Παράλληλα θα πρέπει να αλλάξουμε την αγωγή της, χρησιμοποιώντας φαρμακευτικούς παράγοντες που επιτρέπονται στην κύηση. Με αυτή την κίνηση εξασφαλίζουμε, ότι αν η ασθενής μας μείνει έγκυος, δεν θα υπάρξει έκθεση του εμβρύου της σε φάρμακα με δυνητική τοξικότητα και πιθανότητα τερατογένεσης. Όταν η γυναίκα μείνει έγκυος, τελικά, η θεραπεία του Σακχαρώδη Διαβήτη και σε αυτή την περίπτωση πρέπει να είναι εντατική και πολύ προσεκτική, γιατί οι επιπλοκές της κύησης μπορεί να είναι ακόμα πιο σοβαρές σε αυτή την περίπτωση, λόγω της προϋπάρχουσας αγγειοπάθειας.

  • Μετά την εγκυμοσύνη παρακολουθούμε τις γυναίκες που είχαν Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης;

    Οι γυναίκες που εμφάνισαν Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης, χωρίς να έχουν ιστορικό Σακχαρώδη Διαβήτη πριν από την κύηση, χρειάζονται τακτικό έλεγχο, που ξεκινά 6-8 εβδομάδες μετά τον τοκετό, και συνεχίζεται διά βίου. Αιτία γι’ αυτό, είναι ο πολύ πιο υψηλός κίνδυνος να παρουσιάσουν Σακχαρώδη Διαβήτη στο κοντινό, αλλά και μακρινό μέλλον σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.

  • Σε τι διαφέρει ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 από το Σακχαρώδη Διαβήτη της κύησης;

    Ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 διαφέρει ουσιαστικά στο ότι το πάγκρεας της ασθενούς δεν μπορεί να παράξει καθόλου ινσουλίνη. Αυτό σημαίνει ότι η μέλλουσα μητέρα λαμβάνει καθημερινά τουλάχιστον τέσσερις ενέσεις ινσουλίνης και αγωνίζεται εντατικά για να κρατήσει το σάκχαρό της υπό έλεγχο. Σε αυτή την περίπτωση, όταν η γυναίκα μείνει έγκυος, η κύηση οδηγεί σε αύξηση των αναγκών για ινσουλίνη. Παράλληλα, η τάση για υπογλυκαιμία των καλά ρυθμισμένων ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1, αποτελεί παράγοντα κινδύνου για το έμβρυο. Για να αποφύγουμε τους κινδύνους αυτούς, απαιτείται πολύ στενή συνεργασία μεταξύ της ασθενούς και του ιατρού, καθώς και μεγάλη εμπειρία του ιατρού στην αντιμετώπιση παρόμοιων περιστατικών. Αν η θεραπεία είναι κατάλληλη και υπάρχει συμμόρφωση και προσήλωση της ασθενούς στη θεραπεία, αναμένουμε η κύηση να εξελιχθεί ιδανικά και να γεννηθεί ένα υγιές μωρό.

    Όπως καθίσταται σαφές, ο Σακχαρώδης Διαβήτης στην κύηση αποτελεί σοβαρό και ουσιαστικό πρόβλημα για τη μητέρα και το παιδί, είτε προϋπάρχει της εγκυμοσύνης, είτε εμφανιστεί κατά την κύηση. Κατά συνέπεια, απαιτείται τακτική, εντατική και ειδική φροντίδα για τη μητέρα, προκειμένου να φέρει στον κόσμο ένα υγιές μωράκι, χωρίς επιπλοκές για την ίδια ή το μωρό της. Στο ιατρείο Ρόδη Δ. Παπαρώδη διαθέτουμε την εμπειρία και τη γνώση για την ιδιαίτερη και εντατική φροντίδα που απαιτεί η θεραπεία του Σακχαρώδους Διαβήτη στην Κύηση. Κατανοούμε το ψυχολογικό και σωματικό στρες της διάγνωσης και είμαστε δίπλα στις ασθενείς μας και την οικογένειά τους, όποτε, όπως, και για όσο χρειαστεί. Παρέχουμε ραντεβού κατά προτεραιότητα σε κάθε έγκυο με Σακχαρώδη Διαβήτη στην Κύηση, προκειμένου να υπάρχει απρόσκοπτη πρόσβαση στον ιατρό σας, ακόμα και τώρα που το ιατρείο μας έχει πλήρες πρόγραμμα επισκέψεων. Στόχος μας είναι η παροχή της βέλτιστης φροντίδας για εσάς και το μωρό σας, ακολουθώντας τις οδηγίες των διεθνών επιστημονικών οργανισμών, όπως η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρία και η Αμερικανική Ενδοκρινολογική Εταιρία. Τις κατευθυντήριες οδηγίες αυτές, τις συνδιαμορφώνουμε με τη συνεχή έρευνά μας, και με την άμεση συμμετοχή μας στις συνεδρίες όπου αποφασίζονται. Η μακροχρόνια εμπειρία μας και η ειδική εκπαίδευσή μας και εργασία μας στα εξειδικευμένα, παγκοσμίου φήμης Διαβητολογικά κέντρα των Πανεπιστημίων του Wisconsin, Madison, WI και Northwestern University, Chicago, IL εξασφαλίζει την επιτυχία της θεραπευτικής μας παρέμβασης.

 

επιστροφή στη γενική κατηγορία: Ενδοκρινολογία της Κύησης – Εμβρυομητρική Ενδοκρινολογία